04.06.2018 - 02:15
BİLİME ADANMIŞ BİR ÖMRÜN KİTABI: “HİDROJEN ROMANTİĞİ”
Bilimsel çalışmaları sebebiyle 2000 yılında Nobele aday gösterilen T. Nejat Veziroğlu’nun hayatı, en yakın tanığı, eşi Dr. Ayfer Veziroğlu tarafından “Hidrojen Romantiği” kitabı ile ölümsüzleştirildi. “Hidrojen Enerjisi Ekonomisi” fikrini dünyada ilk kez ortaya atan Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu’nun Türkiye ve dünya tarihinden kesitleri de içeren “belge” niteliğindeki biyografi kitabı, yarım asırdan fazla bir döneme ışık tutuyor.
Prof. Dr. Turhan Nejat Veziroğlu bir asra yakın hayat ve bilim tecrübesiyle Güney Florida Türk-Amerikan toplumunun kıdemlilerinden. Başta Miami Üniversitesi’nde olmak üzere yaptığı çalışmalarla hidrojen enerjisi konusunda bir dünya otoritesi oldu. Bilime, Türkiye’ye ve yaşadığı topluma önemli katkılarda bulunan ve bulunmaya devam eden bir isim Veziroğlu… Eşi Dr. Ayfer Veziroğlu, bu değerli bilim insanının biyografisini, “Hidrojen Romantiği" isimli kitabında öyküsel bir şekilde ele alarak, dünyaya adeta tarihsel bir yazılı kaynak bıraktı.
CreateSpace adlı bağımsız yayıncılık platformu üzerinden yayınlanan ve Amazon.com’dan ulaşılabilen kitapta, Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu’nun çocukluk yılları, eğitim için 2. Dünya Savaşı yıllarında (1943) Ankara’dan İngiltere’ye gidişi, haftalarca süren ve pek çok ülkeye uğrayarak geçen maceralı yolculuğu, savaş yüzünden yokluklarla ve bombalar altında geçen öğrencilik yılları, İngiltere’de 43-51 yılları arasında gördüğü yüksek eğitim ve doktora süreci, 1951’de Türkiye’ye dönüş ve askerlik, aynı yıllarda Türkiye’de bir ekiple Toprak Mahsulleri Ofisi’nde “çelik silolar” müdürlüğünün temelini atmaları ilk beş bölümü oluşturuyor.
Kitabın kalan bölümünde ise 60’lı yıllarda ilk evlilik ve ABD’ye gidiş, 73’ten sonra, Nejat Veziroğlu’na “hidrojenin babası” lakabını kazandıracak hidrojen enerjisi ile ilgili bilimsel çalışmalarının temellerini atışı, katıldığı uluslararası konferanslar, bilimsel çalışmaları ve bu fikri yayışı, Türkiye ve dünyadan dönemin önemli liderleri ve iş insanları ile ilişkileri, 1995 yılından sonra Uluslararası Hidrojen Teknolojileri Merkezi (ICHET)’nin kuruluş çabaları, eşi Bengi Hanım’ın vefatı ve 1998’den günümüze, ikinci baharım dediği, Hidrojen Romantiği kitabını kaleme alan eşi Dr. Ayfer Veziroğlu ile evliliği, kızları Lili Ferruh’un doğuşu ve Nobel adaylığına kadar uzanan hikayesi yer alıyor.
Neden Hidrojen Romantiği?
Petrolün yerine, temiz enerji türü olan hidrojenin alternatif yakıt olarak kullanılması konusundaki çalışmaları ile tanınan ABD’nin Miami Üniversitesi Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü Kurucusu ve Direktörü Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu, araçlarda kullanılan içten yanmalı motorlar yerine hidrojenin yakıt olarak kullanılacağını/kullanılması gerektiğini yıllar evvel ilk öne süren kişi. Fosil yakıtların tükendiği, çevrenin alarm verdiği son yıllarda, gezegeninin geleceği için hidrojene yönelmenin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Veziroğlu, Birleşmiş Milletler Endüstriyel Kalkınma Örgütü (UNIDO, United Nations Industrial Development Organization)’ne bağlı Uluslararası Hidrojen Enerjisi Merkezi (ICHET)’nin de kurucusu. Uluslararası Hidrojen Kongresi başta olmak üzere birçok etkinliğin ve kurumun öncüsü Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu’nun ilk araştırma projesi Mars’a gidecek roketin nükleer-hidrojen motorundaki titreşimlerin sebebini bulmak ve gidermek oldu. Bu araştırma sırasında hidrojenin uzun seyahatler için iyi bir yakıt olduğunu öğrendi. “Şehirlerde hava kirliliğini gidermek için nasıl bir yakıt kullanabiliriz?” sorusu üzerine yıllarca çalışmalar yapan Veziroğlu, 1973’te enerji krizi başlayınca, Miami Üniversitesi’nde Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü’nü kurdu.
Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu bundan sonrasını şöyle anlatıyor: “Yeni enerji kaynakları arayacağız, çünkü anlaşıldı ki, petrol, kömür, doğal gaz tükenecek. Enstitünün adının başına ‘temiz enerji’ koydum; çünkü, fosil yakıtların çevreye, şehirlere, insana verdiği zararları biliyorum. Temiz enerji kaynakları bulmamız gerekti. Güneş, rüzgâr, su, nükleer enerji, jeotermal enerji, hiç biri petrol-doğal gaz gibi kullanışlı değil. Hiç birini otomobile koyup, otomobili süremezsin; uçağa koyup, uçağı uçuramazsın. Düşündüm; eğer biz bu yeni enerji kaynaklarından hidrojen üretirsek problemi çözeriz. Çünkü hidrojenin en temiz ve randımanlı yakıt…”
“Biz hidrojen üreteceğiz” diyen ve bunun adını “Hidrojen Ekonomisi” koyan Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu, fikrini yaymak için dünya çapında kongreler yapmaya başladı; Milletlerarası Hidrojen Enerjisi Derneği’ni kurduktan sonra, on bir kişilik ekiplerine, çalışmalarına karşı çıkan petrol şirketleri, “Hidrojen Romantikleri” adını taktı.
Kitabın künyesi:
220 sayfa / Yayıncı: CreateSpace Independent Publishing Platform / Dili: Türkçe
Dr. Ayfer Veziroğlu kimdir?
Yazar Ayfer Veziroğlu Edirne’nin İpsala ilçesinde doğdu. Liseyi devlet parasız yatılı okulunda, Zeynep Kamil Sağlık Meslek Lisesinde okuyup, ebe-hemşire olarak mezun oldu. Mezuniyetinden altı yıl sonra Marmara Üniversitesi Uluslararası İşletmecilik ve Pazarlama Bölümünü kazandı. ABD’ye gitti ve University of Miami Dil Okulunu tamamladı. 2004 yılında University of Miami’den Teknoloji Yönetimi dalında Endüstri Mühendisliğinden master derecesini aldı. Doktorasını Lizbon, Portekiz’deki Institute Superior Tecnico'nun Ulaşım Mühendisliğinden aldı. Doktora tezinde Sistem Dinamiği Modellemesi yöntemiyle Hidrojenli araçların market penetrasyonunu inceledi. ABD, Çin ve Hindistan’ı analiz etti. 11 dergi tebliği, 9 konferans bildirisi yayınladı; birçok kez davetli konuşmacı oldu. NATO workshopları sonrası hazırlanmış, bilim adamlarıyla birlikte editörlüğünü yaptığı 3 kitabı vardır. Halen Milletlerarası Hidrojen Enerjisi Derneği’nin, Turhan Nejat Veziroğlu Dünya Hidrojen Enerjisi Vakfının ve Milletlerarası Hidrojen Enerjisi Dergisinin mali işlerinden sorumlu olarak çalışmaktadır. Amerika’da Coral Gables’ta, kızı Lili Ferruh ve eşi Turhan Nejat Veziroğlu ile birlikte yaşamaktadır.
